Opracowano na podstawie pracy autorstwa Janusza Zakrzewskiego „Transfer technologii i zarządzanie innowacyjną technologią FuelCal® w kontekście Gospodarki w Obiegu Zamkniętym” 2024
W przedsiębiorstwach w których występuje problem z osadami ściekowymi, ubocznymi produktami pochodzenia zwierzęcego, obornikiem, pofermentem, pierzem, odpadami zielonymi itp. sprawdzi się Technologia FuelCal®. Jest ona technologią za pomocą której można przetworzyć praktycznie każdą biomasę na produkty rynkowe z serii OrCal® i OrCal® pHregulator® przeznaczone dla rolnictwa.1 Odzysk odpadów organicznych wraz z ich ponownym wykorzystaniem jest podwaliną koncepcji współczesnej gospodarki odpadowej. Wyznacza jednocześnie kierunek następnych działań wszystkich jednostek w tym sektorze. Zgodnie z ustalonym kodowaniem przez ustawę z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach proces odzysku R10 polega na obróbce odpadów na powierzchni ziemi przynoszącej korzyści dla rolnictwa lub poprawę stanu środowiska. Mówiąc wprost – na bezpośrednim wykorzystaniu odpadów w rolnictwie.2 Takie rolnicze wykorzystanie odpadów wprost ma zostać zastąpione recyklingiem lub odzyskiem. W praktyce oznacza to odejście od tzw. metody R10 na rzecz metody R3. Ustawodawca ustalił trzynaście metod odzysku odpadów.
Zagospodarowanie i przetwarzanie odpadów wspomnianą metodą R3 to zgodnie z zapisami ustawy odzysk lub regeneracja odpadów organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i biologiczne procesy przekształcania). Zakłady produkcyjne są w szczególności odpowiedzialne za, właściwe i zgodne z prawem zarządzanie odpadami. Pojęcie wykorzystania odpadów w rolnictwie w ramach metody R10 jest niezwykle mylące a co więcej krzywdzące dla zakładów, które produkują nawozy i środki wspomagające uprawę roślin (ŚWUR), ponieważ tylko te zakłady mogą wprowadzać bezpiecznie do obrotu na podstawie Decyzji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Poza tym metoda R10 nie zdejmuje kodu odpadu a osad nadal jest odpadem w rozumieniu Ustawy o Odpadach z dnia 14 grudnia 2012r.3 Zagospodarowanie i przetwarzanie odpadów metodą R3 jest rozwiązaniem słusznym, mającym na celu niejako zwrócenie glebie w sposób bezpieczny materii organicznej tak jak dzieje się to w przypadku Technologii FuelCal® gdzie na przykład osady ściekowe stanowią substrat do produkcji produktów z serii OrCal®.
W przypadku oczyszczalni komunalnych podstawą jest to aby dana oczyszczalnia nie pozostawiała odpadów, których głównym źródłem w tych obiektach są zagęszczone osady ściekowe o kodzie 19 08 05 – ustabilizowane komunalne osady ściekowe. I tak też się dzieje, ponieważ rozwiązanie technologiczne FuelCal® sprawia, że oczyszczalnia może być pasywna, ze względu na to, że technologia FuelCal® w sposób całkowity wykorzystuje biomasę osadu ściekowego jako substrat do produkcji produktów z grupy OrCal® pHregulator® (Rys. 1). Obserwując zawiązujące się trendy a także zapisy w ramach Zielonego Ładu, można wskazać, że oczyszczalnie mają stać centrami przetwarzania odpadów także innych kategorii jak na przykład biomasy zielonej, odpadów pokateringowych, czy ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego – tu także możliwe jest zastosowanie Technologii FuelCal® i urządzeń do przyjmowania, rozdrabniania oraz przetwarzania w/w odpadów przynosząc jednocześnie rozwiązanie lokalnym problemom gospodarki odpadowej4. Technologia FuelCal® może wykorzystywać w produkcji nawozów z serii OrCal® różne substraty.
Jeśli chodzi o osady ściekowe – wykorzystywane w produkcji produktów z serii OrCal®, są produktem ubocznym oczyszczania ścieków przemysłowych (szczególnie z przemysłu rolno-spożywczego, mięsnego i gospodarki komunalnej)5. Warto nadmienić, że atutem osadów ściekowych jest to, że zawierają one substancję organiczną wraz z pierwiastkami biogennymi, w tym azot, fosfor i potas, które są szczególnie pożądane w rolnictwie. W osadach odwodnionych Ilość substancji organicznej dochodzi do ponad 50% toteż ich skład organiczny i chemiczny predysponuje do wykorzystania w glebie. Należy mieć na uwadze fakt, że ze względu na obecność metali ciężkich oraz mikroorganizmów patogennych takich jak bakterie chorobotwórcze, należy dostosować się do regulacji i norm prawnych, które to zezwalają na ich zastosowanie w rolnictwie w postaci nieprzetworzonej.
W przeciwieństwie do innych technologii, w przypadku Technologii FuelCal® doskonale przystosowuje ona osad ściekowy do bezpiecznego, stosowania w rolnictwie. Po przetworzeniu otrzymany produkt jest bezpieczny, zaś ilość metali ciężkich jest zminimalizowana do około 10% norm określonych przez rozporządzenie Ministra Rolnictwa, a sam produkt pozbawiony patogenów i form przetrwalnikowych. Jeśli chodzi o produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (dalej jako: UPPZ) to są to materiały pochodzenia zwierzęcego, które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi lub których ludzie nie spożywają. Do UPPZ zaliczane są między innymi elementy zwierząt lub ich części, powstające w wyniku uboju zwierząt w rzeźniach, zakładach rozbioru, przetwórstwa i innych zakładach sektora spożywczego itp., padłe zwierzęta gospodarskie, obornik pochodzący od zwierząt gospodarskich, skóry, skórki, kopyta, rogi, szczecina, sierść, włosie pochodzenia zwierzęcego, trofea łowieckie, żywność pochodzenia zwierzęcego po terminie ważności do spożycia lub posiadająca naruszone opakowanie, odpady cateringowe pochodzące z placówek zbiorowego żywienia i inne produkty pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczone do spożycia przez ludzi.
Z ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego można wytworzyć wiele produktów takich jak mączki mięsno – kostne, mączki rybne, mączki z krwi, produkty z krwi, tłuszcze zwierzęce, karmy dla zwierząt domowych i gryzaki dla psów, kosmetyki oraz nawozy organiczne i polepszacze gleby. Technologia FuelCal® z powodzeniem może przetwarzać UPPZ na produkty z serii OrCal®, a produkty wynikowe technologii, powstałe w procesie produkcyjnym, charakteryzują się bogatą organiką oraz dużym zasobem makroskładników, np. N,P, K (azot, fosfor, potas), które odgrywają kluczową rolę w prawidłowej wegetacji roślin. Zagospodarowanie UPPZ w sposób niezgodny z prawem może mieć bardzo negatywny wpływ na bezpieczeństwo sanitarno-weterynaryjne, a to ze względu na realne zagrożenie rozprzestrzeniania się chorób zwierzęcych lub zanieczyszczeń chemicznych. UPPZ są podzielone na kategorie na podstawie analizy ryzyka, jako materiały kategorii 1, 2 lub 3 (materiały szczególnego, wysokiego i niskiego ryzyka). Sposób postępowania z UPPZ zależy zatem od przypisanej im kategorii i dotyczy jednocześnie: przetwarzania, zbierania, transportu, magazynowania, użycia czy niszczenia. Szczegółowe zasady kategoryzacji i zagospodarowania określają przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1069/20096 oraz Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 142/20117. UPPZ mogą być szczególnie niebezpieczne dla zdrowia ludzi i zwierząt, jeśli nie zostaną odpowiednio usunięte lub przetworzone.
Technologia FuelCal® przetwarza UPPZ na bezpieczne produkty z serii OrCal® do stosowania w rolnictwie i co niezwykle istotne są one pozbawione wszelkich patogenów. Produkty z serii OrCal® posiadają pozytywną opinię między innymi Krajowej Stacji Powiatowego Lekarza Weterynarii, Chemiczno-Rolniczej, Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej, Instytutu Medycyny Wsi, Instytutu Ochrony Środowiska, Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach8. To jak ważny jest proces technologiczny i zachowanie towarzyszącego mu reżimu technologicznego przetwarzania osadów widać w działaniach związanych z ustawodawstwem. Jakiekolwiek rodzaje trywializowanie procesów technologicznych, omijanie procedur czy upraszczanie procesów jest działaniem niedopuszczalnym i może negatywnie odbić się na zdrowiu i życiu ludzi i zwierząt. Należy także wskazać na społeczną wrażliwość i świadomość ekologiczną, ale też coraz bardziej restrykcyjnych przepisy, których muszą przestrzegać właśnie na przykład zakłady komunalne9.
1 Technologia FuelCal® – od odpadu do nawozu [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
2 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R10 [dostęp 23.05.2024] https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/proces-odzysku-r10-18160681
3 Najważniejsze jest bezpieczeństwo ludzi i środowiska, [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2021, nr 5 (207), s. 16-18[1] FuelCal® a GOZ [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
4 FuelCal® a GOZ [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
5 FuelCal® a środowisko [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
6 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002(rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) [dostęp 23.05.2024]
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R1069
7 Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, oraz w sprawie wykonania dyrektywy Rady 97/78/WE w odniesieniu do niektórych próbek i przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na granicach w myśl tej dyrektywy [dostęp 23.05.2024] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:02011R0142-20140715&from=CS
8 Rodzaje substratów stosowanych w technologii FuelCal® [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
9 Najważniejsze jest bezpieczeństwo ludzi i środowiska, [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2021, nr 5 (207), s. 16-18
Zobacz także
Dowiedz się więcej
Evergreen Solutions oraz technologia Fuelcal® z nagrodą na Envicon 2019!
17-18 czerwca 2019 r. w Warszawie, w Teatrze Capitol odbyła się kolejna, czwarta edycja Kongresu Envicon Water zorganizowanego przez Izbę Gospodarczą Wodociągi Polskie oraz firmę Abrys.
Czytaj więcej
Gospodarka odpadowa. Wytyczne UE i ustawodawstwa polskiego
Ustawodawstwo unijne i krajowe narzuca producentom odpadów coraz to nowe ograniczenia i wytyczne. Osoby odpowiedzialne w przedsiębiorstwach za politykę odpadową...
Czytaj więcej
GOZ – Zapobieganie powstawaniu odpadów a FuelCal®
Gospodarowanie odpadami w sposób bezpieczny i odpowiedzialny, nie narażając zdrowia i życia ludzkiego a także w sposób zrównoważony i bezpieczny dla szeroko pojętego środowiska [...]
Czytaj więcej