Opracowano na podstawie pracy autorstwa Janusza Zakrzewskiego „Transfer technologii i zarządzanie innowacyjną technologią FuelCal® w kontekście Gospodarki w Obiegu Zamkniętym” 2024
Wiele organizacji rządowych i pozarządowych od lat zajmuje się problemem eksploatacji zasobów Ziemi. Z powodu wysokiej dynamiki zachodzących zjawisk eksploatacyjnych związanych z wysokim stopniem zanieczyszczenia środowiska i pogłębiających się zmian klimatycznych realne staje się osiągnięcie statusu niedoborów surowcowych już w ciągu nadchodzącego ćwierćwiecza. Wiele wysiłku włożono w edukację społeczeństwa aby doprowadzić do zmiany znanego modelu weź – wyprodukuj – wyrzuć w model obojętny pod względem emisji dwutlenku węgla, priorytetowo traktujący potrzeby środowiska naturalnego, którego celem będzie między innymi ograniczenie ilości zanieczyszczeń, toksyn i niepożądanych substancji w środowisku.
Takim modelem jest gospodarka w obiegu zamkniętym, zaś Technologia FuelCal® bardzo dobrze wpisuje się w ten model gospodarczy (Rys.2). Klasyczne podejście do postępowania z odpadami polegało na poddaniu ich utylizacji na przykład metodą spalania, co w konsekwencji prowadziło do szkodliwej emisji dwutlenku węgla wzmagając istniejący już problem z jego oddziaływaniem wraz z toksynami na środowisko i nasilając zmiany klimatyczne. Jeśli zamienić konwencjonalne rozwiązanie problemu na rozwiązanie jakie niesie ze sobą Technologia FuelCal® można dojść do wniosku, że w zasadzie każdą organiczną biomasę, odpad, osad – przetworzyć na taki produkt, który może zostać wykorzystany w rolnictwie.
Przykładowo osad ściekowy z oczyszczalni ścieków przetwarzany jest na produkt wynikowy technologii FuelCal® z serii OrCal® na doceniany w rolnictwie środek pełen wapnia i organiki gotowy do wysiania na polu, na którym ponownie zostanie zasiane zboże, które zostanie przerobione na produkty żywnościowe, te trafią do klientów a po konsumpcji uboczne produkty przemiany materii trafią do oczyszczalni ścieków aby wskutek zachodzących w niej procesów powstał osad ściekowy przetwarzany na produkt wynikowy technologii FuelCal® z serii OrCal® – jest to rzeczywisty przykład gospodarki cyrkularnej. Niewątpliwie Technologia FuelCal® stała się sprawdzonym rozwiązaniem na szeroką skalę, dowodząc skuteczności wdrażania założeń gospodarki o biegu zamkniętym w zakładach komunalnych. Od lat z powodzeniem funkcjonują wdrożone projekty w oczyszczalniach ścieków w Sierpcu, Śremie, Cięcinie, Złocieńcu, Dębnie, Kole i wielu innych, które realizują strategię gospodarki cyrkularnej przetwarzając osad ściekowy na produkt OrCal®. Kompleksowe podejście do zagadnienia zaowocowało wdrażaniem bezpiecznej Technologii FuelCal® oraz domykające obieg w przedsiębiorstwach z pełnym recykling biomasy w renomowane, bezpiecznee produkty z serii OrCal® pHregulator®1.
Podsumowując – Technologia FuelCal® nie tylko rozwiązuje problemy oczyszczalni i innych zakładów przetwórczych ale także przyczynia się swoimi wdrożeniami do urealnienia mechanizmu Gospodarki w Obiegu Zamkniętym. Ponadto aktywna promocja produktów z serii OrCal® wraz z działaniami dystrybucyjnymi prowadzonymi wspólnie z Partnerami sprawiają, że produkty OrCal® są z powodzeniem od lat stosowane w rolnictwie2.
Zakończenie
W ostatnich latach ustawodawstwo krajowe i europejskie dąży do radykalnej poprawy bezpieczeństwa i odpowiedzialności producenta za odpady w tym osady. Tym samym wzrasta także odpowiedzialność producentów, zaś przepisy mają chronić środowisko, ludzi i zwierzęta. Dlatego tak istotnym jest, aby wybrać takie rozwiązanie, które pozwoli przykładowo spółkom komunalnym wypełnić zapisy ustaw i jednocześnie zgodzie z prawem niejako uwolnić się od odpowiedzialności za gospodarowanie osadem. Nowe projekty oraz modernizacje na istniejących obiektach to także opłacalność przedsięwzięcia, dlatego też model biznesowy w ramach technologii FuelCal® jest przejrzysty i atrakcyjny dla przedsiębiorstw. Jeśli chodzi o spalarnie czy biogazownie to nie zamykają one procesu odpadowego. W przypadku spalarni pozostają popioły z koncentracją metali ciężkich w składzie zaś w przypadku biogazowni pozostaje poferment wyjałowiony z węgla.
Należy wskazać, że istotnym problemem w segmencie funkcjonowania oczyszczalni ścieków najczęściej jest finansowanie, ale nie tylko. Również brak spójnej polityki w zagospodarowaniu zagęszczonych komunalnych osadów ściekowych. Niejako naprzeciw tym ograniczeniom, wychodzi model biznesowy w ramach technologii FuelCal®. Technologia ta skutecznie umożliwia dokonanie właściwego wyboru i raz na zawsze rozwiązuje problem w myśl modelu: osad – sprawdzona technologia – renomowany produkt – rynek zbytu. Coraz większym zainteresowaniem cieszy się gospodarka w obiegu zamkniętym, której założenia nabierają coraz większego znaczenia. Podstawą funkcjonowania oczyszczalni jest to aby nie pozostawiała odpadów, których głównym źródłem w tych obiektach są zagęszczone osady ściekowe o kodzie 19 08 05. Pozostaje jeszcze jednak kwestia piasku z piaskowników a także skratki. Z tymi ostatnimi należy postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami, czyli poddać utylizacji. Wprawdzie istnieją rozwiązania z zakresu wykorzystania pożytecznych mikroorganizmów, dzięki którym można poddać skratki obróbce biologicznej.
Następnie zaś poprzez oddzielenia stałych elementów, możliwe jest wykorzystanie pozostałej biomasę w celach rolniczych. Działania te przyczyniają się do znacznej zmianie objętości jednak należy podkreślić, że nie rozwiązuje problemu całkowicie. W przypadku zagęszczonych komunalnych osadów ściekowymi o kodzie 19 08 05 sytuacja jest nieco inna, można rzec o wiele korzystniejsza, ponieważ oczyszczalnia może być pasywna, ze względu na to, że Technologia FuelCal® do końca wykorzystuje biomasę osadu ściekowego jako substrat do produkcji produktów z grupy OrCal® pHregulator®. Zgodnie z obowiązującymi trendami, zapisami Zielonego Ładu, oczyszczalnie mają stać się swoistymi centrami przetwarzania odpadów także innych kategorii, np. biomasy zielonej, odpadów pokateringowych, ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Technologia FuelCal® jest przygotowana także do rozwiązania tego typu problemów i co więcej jest możliwe uwzględnienia urządzeń do przyjmowania, rozdrabniania oraz przetwarzania w/w odpadów. W takim wypadku Technologia FuelCal® nosi wszelkie znamiona gospodarki obiegu zamkniętego, rozwiązując lokalne problemy gospodarki odpadowej.
Z obserwacji sektora wynika, że gros oczyszczalni w Polsce będzie musiało przejść modernizację. Najprawdopodobniej bez dotacji ze środków Unii Europejskiej nie będzie to łatwe zwłaszcza bez wykazania w projekcie innowacyjnych rozwiązań. Dostępność środków unijnych coraz bardziej uzależniana jest od skuteczności efektu końcowego i osiągnięcia efektu ekologicznego inwestycji. Technologia FuelCal® posiada opinię o innowacyjności, a uzyskiwane w ramach jej eksploatacji renomowane produkty z serii OrCal® pHregulator®, wpisujące się w model biznesowy, są spójne z założeniami GOZ-u i Zielonego Ładu, a ponadto mieszczą się w założeniach nowej perspektywy finansowej UE oraz regionalnych programów operacyjnych. Ponadto warto dodać, że swoimi rozwiązaniami obejmuje możliwości modyfikacji oraz ciągłej optymalizacji procesów.
Co więcej podmioty, które zdecydowały się na wybór Technologii FuelCal® mają możliwość uzyskiwania dodatkowych przychodów z tytułu sprzedaży renomowanych produktów OrCal® i przyjmowania odpadów z zewnątrz. Ponadto obserwowane są także zmiany na rynku sprzedaży i rozwoju platform e-commerce. Dotyczy to także dystrybucji nawozów i środków wspomagających uprawę roślin OrCal® pHregulator®, która znalazła swoje miejsce takiej platformie dynamicznie i skutecznie tym samym reagując na równie dynamicznie zmieniające się potrzeby rynku czego owocem jest giełda nawozowa www.gielda-nawozowa.pl oraz szereg innych narzędzi towarzyszących. Poprzez wszystkie te kanały możliwe jest dotarcie do szerokiego rynku rolniczego, zaś Klienci wdrażający Technologię FuelCal® mają możliwość korzystania z gotowych rozwiązań w obszarze obsługi technologii FuelCal® wraz z wspomaganiem dystrybucji produktu wynikowego.
1 FuelCal® a GOZ [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
2 FuelCal® a GOZ [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
Spis Aktów Prawnych
1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2001, Rozdz. 2 Zasady gospodarowania odpadami [dostęp 23.05.2024] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010620628/U/D20010628Lj.pdf
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002(rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) [dostęp 23.05.2024] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32009R1069
3. Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, oraz w sprawie wykonania dyrektywy Rady 97/78/WE w odniesieniu do niektórych próbek i przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na granicach w myśl tej dyrektywy [dostęp 23.05.2024] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:02011R0142-20140715&from=CS
4. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r.o odpadach, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2013, poz. 21, [dostęp 23.05.2024] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000021/U/D20130021Lj.pdf
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie procesu odzysku R10
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/proces-odzysku-r10-18160681
6. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Tekst mający znaczenie dla EOG) PE/11/2019/REV/1 Dz.U. L 155 z 12.6.2019, p. 1–19 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV), [dostęp 23.05.2024] https://eurlex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/?uri=CELEX:32019L0904
7. Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 2023, poz. 877, [dostęp 23.05.2024] https://www.dziennikustaw.gov.pl/DU/2023/877
8. Uchwała nr 96 Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 2023 r. w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2028, Monitor Polski Rzeczypospolitej Polskiej 2023 r. poz. 702 [dostęp 23.05.2024] https://dziennikustaw.gov.pl/MP/2023/702
Spis Literatury
1. Komunikat Komisji Europejskiej 2010. EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu /* COM/2010/2020 końcowy */, [dostęp 23.05.2024]
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A52010DC2020
2. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program „zero odpadów” dla Europy. /* COM/2014/0398 final */ 2014
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A52014DC0398, [dostęp 23.05.2024]
3. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Zamknięcie obiegu – plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym /COM/2015/0614 final/ 2015, [dostęp 23.05.2024]
https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52015DC0614
4. Zakrzewski J., Chabelski T., Technologia FuelCal® przetwarzania odpadowych biomas na wieloskładnikowe nawozy organiczno-mineralne i wapniowo-organiczne OrCal®, „Inżynieria Ekologiczna”, 2016, nr 46, s. 166-174
5. Zakrzewski J, Chabelski T., Zbiornikowy System Bioremediacji Odpadów i Ścieków oraz technologia FuelCal® – od odpadu do produktu, „Przegląd Mleczarski”, 2016 , nr 2, s. 36-41
6. „Degradacja gleb – program poprawy ich żyzności w Polsce”, red. T. Filipek Komisja Rolnictwa, Warszawa 2017
7. Kacprzak M., Zakrzewski J., Chabelski T., Przetwarzanie odpadów biodegradowalnych na organiczno-wapniowy nawóz oraz dystrybucja i plonotwórcza efektywność nawozu, „Inżynieria Ekologiczna”, 2018, nr 19, s. 182-190
8. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie monitorowania gospodarki o obiegu zamkniętym COM/2018/029 final 2018,
[dostęp 23.05.2024] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=COM%3A2018%3A29%3AFIN
9. Wikipedia Wolna Encyklopedia, hasło: Gospodarka o obiegu zamkniętym, [dostęp 23.05.2024] https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_o_obiegu_zamkni%C4%99tym
10. Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Gospodarka o obiegu zamkniętym, [dostęp 23.05.2024] https://www.gov.pl/web/klimat/goz
11. European Commission, Circular economy action plan, [dostęp 23.05.2024] https://environment.ec.europa.eu/strategy/circular-economy-action-plan_en
12. Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Rada Ministrów przyjęła projekt Mapy drogowej GOZ,
https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/rada-ministrow-przyjela-projekt-mapy-drogowej-goz
13. M.Smol, J. Kulczycka, A. Czaplicka-Kotas, D.Włóka, Zarządzanie i monitorowanie gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce w kontekście realizacji gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), [w:] „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk”, Kraków 2019, nr 108, s. 165–184
14. Zakrzewski J., Chabelski T. „Technologia przetwarzania odpadów organicznych na nawozy organiczno-wapniowe oraz ich dystrybucja i plonotwórcza efektywność” [w:] „System ochrony i odnowy biologicznie czynnej powierzchni ziemi w Polsce”, red. J. Siuta, G.Borowski, Lublin 2019, s. 232
15. Nawóz zamiast odpadu – czyli o tym, jak oczyszczać z głową, [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, red. Olejniczak K., 2019 , nr 3 (181), s. 8-9
16. Od odpadu do nawozu: w Sierpcu wiedzą, jak to robić , [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2019, nr 5 (183), s. 38-40
17. FuelCal® – dołącz do producentów OrCal®, [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2020, nr 9 (199), s.12
18. Najważniejsze jest bezpieczeństwo ludzi i środowiska, [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2021, nr 5 (207), s. 16-18
19. Technologiczny skok oczyszczalni w Kole, , [w:] „Wodociągi i Kanalizacja”, 2023, nr 9 (235), s. 28-33
20. Ministerstwo Klimatu i Środowiska Produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (SUP)
https://www.gov.pl/web/klimat/produkty-jednorazowego-uzytku-z-tworzyw-sztucznych-sup
21. Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Planowanie gospodarki odpadami [dostęp 23.05.2024] https://www.gov.pl/web/klimat/planowanie-gospodarki-odpadami
22. Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Zapobieganie powstawaniu odpadów [dostęp 23.05.2024] https://www.gov.pl/web/klimat/zapobieganie-powstawaniu-odpadow
23. European Comission, Waste Framework Directive, The Waste Framework Directive sets the basic concepts and definitions related to waste management, including definitions of waste, recycling and recovery, [dostęp 23.05.2024] https://environment.ec.europa.eu/topics/waste-and-recycling/waste-framework-directive_en
24. GOZ w praktyce https://gozwpraktyce.pl/ [dostęp 23.05.2024]
25. Gospodarka odpadowa. Wytyczne UE i ustawodawstwa polskiego [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
26. Technologia FuelCal® – od odpadu do nawozu [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
27. Rodzaje substratów stosowanych w technologii FuelCal® [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
28. FuelCal® a środowisko [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/
29. FuelCal® a GOZ [dostęp 23.05.2024] https://evergreensolutions.pl/.